Wentylacja - poddasze

Nadmiar pary wodnej w budynku powoduje rozwój pleśni i grzybów na zawilgoconych powierzchniach, niszczy konstrukcję i izolację dachu. Powoduje także rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych niebezpiecznych dla zdrowia.

Dach i poddasze chroni się przed wilgocią na wiele sposobów, między innymi przez:

• stosowanie szczelnych pokryć dachowych wraz z warstwą wstępnego krycia (ochrona przed wodą opadową);
• suszenie (sezonowanie) drewna na konstrukcję (usuwanie wilgoci technologicznej);
• układanie folii paroizolacyjnej (ochrona przed wilgocią pochodzącą z wnętrza domu) wentylację pomieszczeń (usuwanie wilgoci z pomieszczeń).

Ten ostatni przypadek jest omawiany w niniejszym artykule.

Co to jest wentylacja?
Wentylacja to wymiana powietrza, czyli usuwanie z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza i dostarczanie świeżego. Jej poprawne funkcjonowanie polega na systematycznym doprowadzaniu powietrza do budynku, przepływie pomiędzy pomieszczeniami i całkowitym usunięciu powietrza zużytego. We właściwie wentylowanym domu świeże powietrze z zewnątrz najpierw dopływa przez okna do pomieszczeń mniej zanieczyszczonych czyli sypialni i pokoi dziennych, następnie przepływa do przedpokoju i pomieszczeń bardziej zanieczyszczonych i wilgotnych czyli kuchni oraz łazienek. Stamtąd przez kanały wentylacyjne wypływa na zewnątrz.

Dlaczego jest niezbędna?
Podczas użytkowania domu powstają duże ilości wilgoci. Człowiek oddychając i wykonując różne czynności domowe, wytwarza od 30 do 1000 g/h pary wodnej. Najwięcej podczas prania, gotowania czy kąpieli, ale także podczas wykonywania zwykłych czynności domowych (patrz tabela).

Do tego dochodzi także wilgoć technologiczna zawarta w tynkach, zaprawie, betonie itd. Obecnie produkowane zbyt szczelne okna i drzwi nie zapewniają optymalnych warunków dla wymiany powietrza, bo niemalże w ogóle nie dostarczają powietrza do pomieszczeń. Dom z ocieplonym dachem, szczelnymi oknami i drzwiami jest jak hermetycznie zamknięta puszka. Od sprawnego systemu wentylacyjnego zależy więc jakość powietrza w domu oraz trwałość konstrukcji i wykończenia domu.

Rodzaje wentylacji
Aby zapobiec wszystkim niepożądanym skutkom, jakie powoduje para wodna, należy już na etapie projektu domu, zaprojektować wydajny system wentylacyjny. Może to być wentylacja:

• grawitacyjna (naturalna),
• mechaniczna (wywiewna lub wywiewno-nawiewna).

Grawitacyjna
Wentylacja naturalna to najprostszy i najczęściej stosowany system wentylacyjny. Działa na zasadzie naturalnej wymiany ciepłego powietrza w budynku na chłodniejsze powietrze z zewnątrz. Powietrze dostaje się przez nieszczelności okien i drzwi, przepływa przez pomieszczenia i wypływa kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz. Elementy systemu to: kratka wentylacyjna u góry pomieszczenia, od niej odchodzi kanał murowany (przewód wentylacyjny), prowadzący do komina wentylacyjnego na dachu. Sprawność działania wentylacji grawitacyjnej zależy głównie od:

• liczby kondygnacji w budynku (im jest ich mniej tym mniejszy jest ciąg wentylacyjny);
• wykonania kanałów wentylacyjnych - niedostosowany przekrój kominów do liczby kondygnacji, a także nieprawidłowa konstrukcja i usytuowanie kominów, zaburza ciąg wentylacyjny, a nawet powoduje nawiewanie zimnego powietrza do wnętrza;
• zagwarantowania stałej wymiany powietrza przez zamontowanie okien z funkcją rozszczelnienia i wykonanie otworów w drzwiach do łazienek i kuchni;
• warunków atmosferycznych, a dokładnie różnicy temperatur powietrza wewnątrz domu i na zewnątrz. Wymiana powietrza następuje tylko wtedy gdy temperatura powietrza zewnętrznego jest niższa od temperatury w pomieszczeniach.

Naturalna wentylacja, pomimo niezaprzeczalnej zalety jaką jest niska cena wykonania i eksploatacji, jest niewystarczającym rozwiązaniem w budownictwie jednorodzinnym, bo nie zapewnia stałej i kontrolowanej wymiany powietrza.